Haapy Diwali my Dear Stundents.

Dear students,

If you have high esteem
You can work well on a team.

Look at your possibilities
Don’t doubt your abilities.

Imagine what you could achieve
Look at what you will receive.

Know what you are worth
You are unique this earth.

All you have to do is decide
That all need is pride.

Don’t doubt
Stretch out.


મિત્રો સિન જિનિંગની ઉપરની કવિતા ઘણું ઘણું કહી જાય છે. તમારા વિચારો સાચા છે. તમારા અંતરમાંથી ઉઠેલો અવાજ સાચો જ છે. જરુરત છે અટલી જ કે તમારા વિચારો હંમેશા ચોખ્ખા પાણીમાંથી બનેલા બરફ જેવા શુધ્ધ હોય, કારણ કે ચોખ્ખા પાણીનો બરફ જલ્દી ઓગળતો નથી, જ્યારે ગંદા પાણીનો બરફ જલ્દી ઓગળે છે. તમારા વિચારોને વેગવાન બનાવો. મને તો હંમેશા એવું જ લાગ્યું છે કે વિચારવંત માણસ હંમેશા સ્ફુર્તિલો હોય છે. દરેક નવો વિચાર એક નવી સ્ફુર્તિ લઇને આવતો હોય છે. નિરાશ, થાકેલા અને હતભાગી થયેલા માણસો કશુંય નવું વિચારી શકતા નથી. અને તેથી જ તેઓ જલ્દીથી પોતાનો charm ગુમાવી દેતા હોય છે. જો તમે કંઇક નવું વિચારશો તો કંઇક નવી તમ્મનાઓ પેદા થશે. અને મિત્રો એક વાત હંમેશા યાદ રાખવા જેવી છે કે “પાણી અને તમ્મનાઓ હંમેશા આગળ વધવાનું જ જાણે છે.” કદાચ તમારો વિચાર તમારી જિંદગી જ બદલી દે! જીવનમાં હું તમને હંમેશા લેરી એલીસન જ બનવાનું કહીશ. હું કયારેય નહી કહું કે તમે બિલ ગૅટસ બનો કે તમે અંબાણી બનો. કારણ કે તેઓ માત્ર કમાણીનો જ મંત્ર જાણે છે. જયારે લેરી એલીસન મનીમંત્ર, સ્ટાઇલમંત્ર, એન્જોયમેન્ટમંત્ર અને બીજું ઘણું ઘણું જાણે છે. તે જીવનની દરેક ક્ષણને યાદગાર ક્ષણ તરીકે વિતાવે છે. તમારામાં પણ આવો જ લેરી એલીસન બેઠો છે માત્ર જરુરત છે એને જગાડવાની. એના જેવા સાહસ કરવાની અને એના જેવું વિચારવાની ! અને મિત્રો જો આ શકય બન્યું તો યાદ રાખજો કે કદાચ ઉલટી ગંગા વહેશે. હા તમે લેરી એલીસન વિશે નહી પરંતુ લેરી એલીસન તમારા વિશે વિચારતો થશે. તમે જ વિચારો કે “આદિમાનવે વિચારવાનું શરુ કર્યું અને તે બે પગ પર ચાલતા શીખ્યો.” દોસ્તો આવું ત્યારે જ શક્ય બન્યુ કે પૃથ્વી પરની સમગ્ર જીવસૃષ્ટિમાં હોમોસેપિયન્સ સજીવે કંઇક નવું વિચારવાનું અને વિચારને અમલમાં મુકવાનું શરુ કર્યું. જો તમે હવે કંઇ નવું ન વિચારી શકો કે વિચારીને તેને અમલમાં ન મુકી શકો તો તમે આદિમાનવ કરતા પણ ઘણા પાછળ છો. માત્ર થોડી ક્ષણો માટે વિચારી જુઓ કે બે પગ પર ઉભા થઇને ચાલવાનો વિચાર આજથી લાખો વર્ષ પહેલા કોઇ આદિમાનવને ન આવ્યો હોત તો સમગ્ર માનવસૃષ્ટિ આજ સુધી આ વિચાર કોઇક્ને આવે અને તેને આપણે સ્વિકારીએ તેની રાહ જોતી હોત. આજ વાતને સીધી સરળ ભાષામાં કહીએ તો મોબાઇલની શોધ કોઇ એક વ્યકિત દ્ર્રા થઇ અને સમગ્ર દુનિયાએ તેના વિચારને અપનાવી લીધો. હજુ આ દુનિયાના ઘણા રહસ્યો ચત્તા થવાના બાકી છે. આપણે તેને શોધવાના છે. તેને શોધવા માટે વિચારવાનું છે. વિચારપ્રક્રિયા એક પ્રેરણા છે. વિચારપ્રક્રિયામાં એક ક્રાંતિનું બીજ પડેલું છે. આ જગત આવી અનેક ક્રાંતિઓમાંથી પસાર થયું છે અને આજની પરિસ્થિતિ પર પહોચ્યું છે. મિત્રો આપણી આસપાસ પડેલી અને આપણે ઉપયોગમાં લેતા હોઇએ એવી દરેક વસ્તુ બનતા પહેલા કે આજે જે સ્વરુપમાં છે તે સ્વરુપમાં આવતા પહેલા તેના ઘડવૈયાઓના મગજમાં અનેક વિચારો આવ્યા હશે. આ વિચારોને અમલમાં મુકવા જતા પહેલા તેમને અનેક મુશ્કેલીઓ પણ નડી હશે. અનેક વખત નિષ્ફળતાઓ પણ મળી હશે. પરંતુ દરેક નિષ્ફળતાને સફળતાનું પગથીયું ગણનારા જ આ સૃષ્ટિ પર જીવ્યા છે અને જીત્યા છે. આ બાબતમાં મને થૉમસ આલ્વા ઍડિસન ખૂબ જ ગમ્યો છે. કારણકે તેણે 999 મા પ્રયત્ને પણ હાર ન માની અને 1000 મો પ્રયત્ન કર્યો અને તે બલ્બ શોધવામાં સફળ રહ્યો. 999 પ્રયત્નોમાં નિષ્ફળ જવું અને 1000 મો પ્રયત્ન કરવો એ બતાવે છે કે આ માણસે 1000 વખત એક વસ્તુ માટે કે એક જ પ્રયોગ માટે 1000 નવા વિચારો પેદા કર્યા હ્તા. સ્વામિ વિવેકાનંદે સરસ વાત કહી છે. “Take up one idea. Make that one idea your life, think of it, dream of it, live on that idea. Let me brain, muscles, nerves, every part of your body, be full of that idea and just leave every other idea alone. This is the way to success, that is way great spiritual giants are produced.” વિચારવાન માણસ જ કંઇક નવું કરી શકે છે. મિત્રો સાચું કહું એક વખત વિચારવાનું શરુ કરજો રાત્રે ઉંધ પણ નહી આવે. તમે ઉંઘમાં પણ વિચારતા થઇ જશો. ઘરમાં એક એવો ખૂણો હોવો જોઇએ કે જ્યાં તમે તમારી જાત સાથે વાત કરી શકો. કંઇક નવું વિચારી શકો. બસ આજ વસ્તુ કદાચ તમને તમારા આત્મનિરિક્ષણમાં મદદ કરશે. કદાચ આવો ખૂણો શોધવા માટે જ ત્રેતાયુગમાં રામ વનવાસે ગયા હશે. દ્વાપરયુગમાં પાંડવોને અજ્ઞાતવાસ ભોગવવો પડ્યો હશે. કદાચ સ્વામિવિવેકાનંદને આવું એકાન્ત કન્યાકુમારીમાં The Rock પર મળ્યું હશે અને જીવન બદલાયું હશે. બુધ્ધને આ બધું બોધીવૃક્ષની છત્રછાયામાંથી પ્રાપ્ત થયું હશે. મિત્રો આ બધા ઉદાહરણો એક જ વાત પુરવાર કરે છે કે તમે વિચારવંત બનો આ કુદરત તમારી સાથે તાલ મિલાવવા તૈયાર જ છે. આ સૃષ્ટિ તમારા વિચારો નો જવાબ આપશે જ. આ સૃષ્ટિને હંમેશા વિચારવંતોની જરુર રહી છે. તો મિત્રો વિચારો...વિચારો... અને વિચારને અમલમાં મુકતા શીખો અને પછી તજુર્બા બનતા જુઓ. અશકયને શક્યમાં ફેરવાતું જુઓ. દરેક નિષ્ફળતાએ કંઇક વિચારતા શીખવાનું છે. જીવનમાં ગમે તેવી કપરી પરિસ્થિતી આવે તો પણ બસીર બદ્ર્નો એક શૅર યાદ રાખવા જેવો છે

“ઐસા લગતા હૈ હર ઇમ્તિહાન કે લિયે
જીંદગી કો હમારા પતા યાદ હૈ.”

મને હંમેશા નેપોલિયન બોનાપાર્ટનું એક વાક્ય ખૂબ જ ગમ્યું છે. “Courage isn’t having the strength to go on, it is going on when you don’t have the strength.” તો બીજી બાજુ સુસાન સાન્ટોંગે એક સરસ વાત કહી છે. “The joy of living and the joy of knowing are one and the same.” એટલે કંઇક જાણવાનો આનંદ એ જ જીવવાનો સાચો આનંદ છે. આપણે સફળ થઇએ કે ન થઇએ , દરેક ક્ષેત્રના જાણકાર તો થઇએ જ. માહીતીના ખજાના બનો. તમારા મગજને altavista કે google બનાવો. દરેક ક્ષેત્રમાંથી જ્ઞાન મેળવવા ફાંફા મારવા જોઇએ. અંગ્રેજીમાં આવી મનોવૃતીને avidity કહે છે. Avidity એટલે તૃષ્ણા, લાલસા, તિવ્ર ઈચ્છા, ઉત્ક્ટ અભિલાષા કે તિવ્ર ઉત્સુકુતા કહે છે. Avidity વાળા બનો એ જ સાચી જીંદગી છે. મિત્રો મેં હંમેશા એક અંગ્રેજી વાકયને સાથે રાખ્યું છે. “Two great days in human life are the day we were born and the day we prove why we are born.”
મિત્રો તમને ખબર નથી પરંતુ તમારામાં જ તમારો રોલ મૉડૅલ પડેલો છે. તમારામાં જ દુનિયાનું પ્રિય ઐતેહાસિક પાત્ર કે જેણે તમને હરી લીધા છે તે જીવે છે. તેને બહાર લાવવાનું છે. આપણા કાર્ય સિવાય આપણી હસ્તરેખાઓને કોઇ ઉકેલી શકે એમ નથી. મિત્રો વિશ્વની મહાસત્તા અમેરિકાના હાલના રાષ્ટ્ર્પતિ બરાક હુસેન ઑબામાની પ્રિય કવિતા પણ ખરેખર પાનો ચઢાવનારી છે.

Look in the terrible mirror
Of the sky
And not in this dead glass
Look in the terrible mirror
Of the sky
See how the absent moon
Waits in a glade
Of your dark self,
And how the wings stars
Upward from unimagined
Stars coverts fly.
હે માનવ ! જ્યારે પણ તને નિરાશા સાંપડે, તું તારી જાતને નાની મહેસુસ કરે ત્યારે અરીસામાં નહી પણ તું ઉંચે આકાશને અરીસો બનાવીને જોજે. એ આકાશમાં એક જળહળતો ચંદ્ર તારી રાહ જોઇ રહ્યો છે. તારી અંદરના અંધારાને ઉજાળવા આકાશનાં સૂર્ય –ચંદ્ર આતુર છે. તને કલ્પના ન આવે તે રીતે તને તે ઉંચે ચડાવવા માંગે છે. માટે નિરાશ ન થા... આશા રાખ અને આગળ વધ.....
વિચારો અને વિચારોને અમલમાં મુકો. તમારો વિજય નિશ્ચિત છે. શત્રુઓ કરતા આપણા વિચારો બળવાન જ છે. મિત્રો એકવાર વિજયની રેખા મળી જશે પછી એ રેખા પોતાના લક્ષ પર પહોંચશે જ કારણ કે તમે ગણિતમાં ભણો છો તેમ રેખા અનંત હોય છે. ભણાવનાર શિક્ષક વિધાર્થીઓ પાસે અનંતતાને પામે ત્યારે ચોક્કસ બે શિક્ષકો વચ્ચેનો ભેદ સમજાય. કારણ કે.....“The mediocre teacher tells: The good teacher explains, The superior teacher demonstrates & The great teacher Inspires.”
મિત્રો સ્વામિ વિવેકાનંદે એક સરસ વાત કહી છે કે “The world is the great gymnasium where we come to make ourselves strong.” આ દુનિયામાં તમારી સાથે બનતી દરેક હકિક્ત, દરેક બનાવ, દરેક તજુર્બા આ બધાના સર્જકો તમે જ છો. અને આ બધું તમને મજબૂત બનાવતું હોય છે. આ સૃષ્ટિ અને આ દુનિયા હંમેશા આપણને મદદ કરવા માટે જ છે. માત્ર તેનો ઉપયોગ કરતા આવડવો જોઇએ. હજુ પણ આપણે જ્યાં છીએ ત્યાંથી ઘણું ઘણું શીખવાનું બાકી છે. હું તો આવનારી ક્ષણોની રાહ જોઉં છું કે જ્યારે મારા પ્રિય સ્ટુડન્ટ્સ નવા તજુર્બા સર્જતા હશે અને નવા વિચારો સાથે ઉડતા હશે.
Best of luck my dear student…
Ajit Kalaria