ક્યાંક કોઇક ગલી ખૂંચીમાં કોઇ વર્ષોથી સતત લોકોને આકર્ષે છે.....

ભારત દેશની વિવિધતાની વાત કરવી છે અને સાથે સાથે એની એકતાને પણ... અને એ પણ પાછી એની ખાવાની બાબતમાં.... અરે દોસ્તો આ વિવિધતા તો દેશના સીમાડા છોડીને દુનિયાના ખૂણે ખૂણે મળતી થઇ ચુકી છે અને એ પણ જાણે ત્યાં તમારા પ્રદેશની ભાવતી અને મનગમતી વાનગી સાથે... આજે ટુરિસ્ટ ડેસ્ટીનેશન તરીકે ઓળખાતા મોટા ભાગના દેશમાં પંજાબી, સાઉથ-ઇન્ડિયન કે ગુજરાતી થાળી મળવી એ એકદમ સામાન્ય વાત બની ગઇ છે. ક્યાંક એવું પણ બને કે આ બધું જ તમને એક જ છત્ર નીચે વિદેશની ધરતી પર મળી જાય અને ત્યારે જાણે એમ થાય કે વાહ... અહીં પણ દેશની વિવિધતા એકતામાં પરીણામેલી છે. પણ ક્યાંક આ બધુ ખુબ જ જુદુ પડી આવે છે કંઇક એવી રીતે જાણે KFCમાં વેજ મળી આવવું કે જાણે Dominoes  કે MC. Dમાં વેજ પીજા કે બર્ગર ભારતિયનો ભાવે એવા ટેસ્ટ સાથે  મળી આવવો... હા, જ્યારે આ વિદેશી કંપનીઓના શરૂઆતના આઉટલેટમાં કે પગપેસારા સમયે આ વાત જાણે અશક્ય લાગતી હતી. પણ... દેશની પ્રજાનો મિજાજ જોઇને વેજ શરૂ કરવું જ પડ્યું તો સાથે સાથે ન ધારેલી સફળતા પણ મળી. છતાં ક્યાંક કહેવું પડે કે ડ્રાઇવ થ્રુમાં મેક ડી નું બર્ગર લેવા ઉભો રહેતો એ Audi કે  Mercedes કે  BMW કે Volvo   નો માલિક ટેસ્ટી વડા પાઉં ખાવા માટે લારી પર પણ ઉભો રહેશે... કારણ કે એને ત્યાંની ચટણી આકર્ષે છે તો ગરમા- ગરમ મળતા વડા અને એ જ મજાના ફ્રેસ પાઉં (હા, લારી પર આવી રીતે કોઇપણ સુપર્બ ખાદ્ય સમગ્રી વહેંચતા બંદાની ચોઇસમાં દમ તો હોય છે અને એ પણ એના સિલેક્શનમાં.... દાબેલી કે વડાપાઉં વહેંચાનારાના પાઉં થોડા પણ ઉતરતા નથી હોતા) મનમાં ચટપટી જગાવે છે. વડોદરાનો બંદો હોય અને મહાકાળીનું સેવસળ ન ખાધું હોય એવું બને ! વડોદરામાં મહેમાન બનીને આવ્યા હોય અને જગદિશનો લીલો ચેવડો ન ખાધો હોય કે ઘરે લઇ જવા માટે ન લીધો હોય એવું બને !  હા, આવું તો ઘણું ઘણું દરેક ગામ કે પ્રદેશ કે વિસ્તાર માટે કહી શકાય. ચાલો ને લઇ લો સૌરાષ્ટ્રના ફાફડા... આખા ગુજરાતમાં ગમે ત્યાં જોવો તો તમને ફાફડાની લારી પર ક્યાંક ગુજરાત ફફડા કે મહાકાળી ફાફડા એવા બોર્ડ જોવા નહી મળે... કારણ એક જ કે ફાફડા એ ઓળખ છે સૌરાષ્ટ્રની... તો એ ઓળખ છે ભાવનગરની પણ એના પર સિક્કો છે ગુજરાતનો.... અને એના જ માટે 3 idiot જેવા અનેક મુવીમાં એના લગતા ડાયલોગ પણ લેવા પડે. કોઇપણ પ્રદેશની ઓળખ જ્યારે સિમાડા વટાવે ત્યારે એ ખુબ જ વખણાતી હોય છે એના ટેસ્ટ અને એની બનાવવાની રીતના લીધે. આ દેશમાં ખાવાનું બનાવવાની રીતના પેટન્ટ નથી થાતા એ તો જાણે સહજતાથી શિખાય જાય કે મોઢામાં મુકતા વેંત ખબર પડી જાય કે આમાં આવું કંઇક વધારાનું છે અને એ બની પણ જાય પરંતુ એકલા વડોદરામાં જ 50 મહાકાળી સેવસળ  છે શું એ બધા એક જ છે ? ના રે ના... ઘણૉ ફર્ક છે...   ઓરીજલ એ ઓરીજનલ જ રહેવાનું... એ જુદા પડી આવે છે ક્યાંક એના ચોક્ક્સ પ્રમાણ એની આવડત અને ક્યાંક એની સર્વિસ બસ એ જ જાણે એની મોનોપોલી... બીજા કેટલાય એક જ બેનરના એક જ ચીજ બનાવતા સ્ટોલ ખુલે.... પણ જ્યાંથી શરૂઆત થઇ એ તો અલગ રહેવાનો જ લોકોના મનમાં ઘર કરી જ જવાના... એ ઇમ્પ્રેસન માનસપટ્ટ પર અંકિત થઇ જ જવાની. એનું સ્થાન એ જ નામની બીજી કોઇ જગ્યા નથી જ લઇ શકાવાની ! ચોટીલામાં લાલારઘુવંશી હોય કે મુરલીધર બન્નેએ હ્જારો લોકોને જમાડવામાં પોતાની આગવી ઓળખ બનાવી અને પોતાની આગવી રીત પણ ખરી જ ! એવી જ રીતે મોરબીમાં ઠાકરે એવી ઇમ્પ્રેસન બનાવી કે બસ મોરબી જતાં જમવાના સમયે એક જ નામ યાદ આવે ઠાકર ! આવું તો ઘણું ઘણું કહી શકાય...   

ગુજરાતી થાળી હવે વિશ્વવ્યાપી ઓળખ બનાવી ચુકી છે ત્યારે ફફડા, જલેબી, ઢોકળા કે ચેવડો અને કચોરી જેવી અનેક વાનગીઓ પ્રાદેશિક સિમાડાઓ તોડીને ખુબ જ વિસ્તરી છે. અરે ભાઇ આપડે પણ સિઝલર કે પિત્ઝા કે ઇટાલિયન કે થાઇ ફુડ ખાતા ક્યાં નથી શિખ્યા. તો આપણે ચાઇનીઝ ભેળ જેવા અનેક ફ્યુઝનને પણ હરખ ભેર આવકાર્યો છે. આ બધુ જ સહજતાથી ગુજરાતમાં  સ્વિકારાયું છે અને નવી પેઢી હોંસે હોસે સ્વિકારી રહી છે.   આ બધી જ આઇટમો ભલે પ્રાદેશિક કે વૈશ્વિક સિમાડાઓ તોડવામાં સફળ રહી હોય પણ ક્યાંક સૌરાસ્ટ્રમાં મળતા ફફડા કે ગોધારામાં મળતી કચોરી કે વડોદરાનો ચેવડો કે અમદાવાદના પટ્ટી સમોસા કે રાજકોટની ચટણી જેવી અનેક આઇટમો એ શહેરની ચોક્ક્સ જગ્યાએ દરેકને જતા લલચાવે જ છે. એ જ એની જીત છે એ જ એની કદાચ ઓપન મોનોપોલી છે. જેને કોઇ તોડી નથી શક્વાનું ! કારણ કે દરેકનું મન ક્યાંક તો એવું સ્વિકારે જ છે કે ભલે પટ્ટી સમોસા વડોદરામાં મળી આવે પણ એ અમદાવાદની તોલે તો કયાંક કાચા જ છે કંઇક ખુટે છે. ગુજરાતમાં ભલે ફફડા મળી આવે પણ સૌરાષ્ટ્રમાં જાવ એટલે તો મન થાય જ કે ચાલો લાહવો લઇ લઇએ. આનું જ નામ પ્રાદેશિક મોનોપોલી. આખી દુનિયા બનાવી જાણે પણ ક્યાંક બનાવવાની રીતેમાં ચપટીક ચડી જાય એ જ સૌથી મોટી જીત. આ ચપટીક ચડી જવું એ જ સાચી ઓળખ અને એ જ સૌથી મોટી જીત અને એ જ લોકોને મન એ બનાવનારને ઇનામ. ત્યાંથી પસાર થતાં બ્રેક મારીને ઉભા રહેવું કે સ્પેશિયલ ખાવા માટે ગાડીને સ્ટાર્ટર મારીને ઉપડી પડવું એ આપણા મનની લાલચ અને બનાવનારની જીત... જે હોય તે ડોકટરી તપાસમાં પ્રતિબંધ ન આવે ત્યાં સુધી ખાવાના ટેસ્ટને ન છોડે એ પાક્કો ગુજરાતી...!