જીજ્ઞાશા અને સહજ કુતુહુલવૃત્તિનો પર્યાય એટલે બાળકો, અને એમાં પણ જ્યારે એને સંતોષ મળે એટલે જાણે એને ઇંધણ મળ્યા બરાબર. બસ માત્ર જરૂર હોય છે બાળકને એના પ્રશ્નોના સાચા જવાબની... જો જવાબ મળે તો એ તો ખૂલા આકાશમાં હરહંમેશ ઉડવા તૈયાર જ હોય છે. તમે થાકશો એના પ્રશ્નો નહી થાકે એ પાકું...જે પેરેન્ટ્સનો આ અનુભવ હોય એ એટલું લખી રાખજો તમારો બાળક જીનિયસ છે એ પાકું.... ચાલો એવું બને પણ ખરું કે બધા પેરેન્ટ્સ પાસે જવાબ દેવાની ક્ષમતા નથી અને ક્યાંક એના પ્રશ્નોનું સમાધાન થાય એવા ક્લાસ કે સંસ્થાની મદદ લેવાય તો એમાં ખોટું શું ? સોને પે સુહાગા...થવું જ જોઇએ. પણ આવી કોઇ સંસ્થા (Centre) હોઇ શકે ખરી ? બીજે કશે છે કે નહી એની મને ખબર નથી પણ વડોદરામાં સુભાનપુરામાં છે એ પાકું... હા, હું Community Science Centre ની જ વાત કરું છું કંજ છેલ્લા ત્રણેક વર્ષથી ત્યાં જાય છે અને આખા અઠવાડિયામાં શુક્રવાર અને શનિવાર ક્યારે આવે તેની રાહ જોતો હોય છે. જેમ ચુંબકિય સોય ઉત્તરધ્રુવ તરફ આપોઆપ આકર્ષાય એમ ત્યાં જનારું દરેક બાળક બસ દિવાનો બની જાય છે. 1982માં એની શરૂઆત થઇ અને 2002માં જે આજનું બિલ્ડિંગ છે એ પ્રાપ્ત થયું. જ્યોતિ લિમિટેડના નાનુભાઇ અમીન અને વામન ડબલ્યુ ચેમ્બુરકરે ભેગા મળીને મોટા ઇન્ડસ્ટ્રિયાલિસ્ટનો સહકાર મેળવીને Community Science Centre ની શરૂઆત કરી. એ શરૂઆતના એવા તો ફળ પાક્યા કે આજે Community Science Centre કુલ 125 સ્કુલ સાથે સંકળાયેલ છે તો દર શુક્રવાર અને શનિવારે બાળકોને સાયન્સની મજા કરાવવા કુલ 9 શિક્ષકોનો સ્ટાફ છે. આસપાસના ગામની સ્કુલમાં(for rural area) જઇને વિજ્ઞાનની વાતો વહેંચવા માટે Science on wheels ના લૉગો સાથે એક tempo traveller(જે GACL દ્વારા અપાઇ છે) અને winger( જે United Way દ્વારા અપાઇ છે.) તૈયાર જ છે. તો Community Science Centre હંમેશા પર્યાવરણ સાથે સંકળાયેલ કોઇ પણ ઇવેન્ટ હોય એમાં સામેલ જ હોય છે. આજે Community Science Centre માં 45 વર્કિંગ મોડેલ છે... એક એક મોડેલ જોઇને મોઢામાંથી wowનો ઉદગાર નીકળી જ પડે... 23.4 ડિગ્રી પૃથ્વી નમેલી છે એ આપણે સૌ ભણ્યા છીએ પણ એ જ કક્ષાએ નમેલી એને પરફેક્ટ એંગલ પર જોવી હોય તો Community Science Centre પર જાવું પડે. આ તો એક જ વાત કરી મોટાને પણ માજા કરાવી દે એવા અનેક મોડેલ ત્યાં બખૂબી સચવાયા છે અને બાળકોને વિજ્ઞાન સહજ રીતે પિરસાય છે. સાથે સાથે Science Experiment અને Visual experiment competition યોજીને વર્ષમાં બાળકોને બે વખત ઇનામો પણ આપાય છે. ડિસેમ્બર કે જાન્યુઆરીમાં V. W. Chemburkar ટૉકનું આયોજન કરીને અદભૂત નોલેઝ પણ પિરસાય છે. આ બધાનો ખર્ચ...કારણ કે બાળકો પાસેથી તો નોમીનલ ફી લેવાય છે... એના માટે તો વળી ક્યાંક કેટલાક સ્પોન્સર્સ છે તો ક્યાંક GEDA કે PCRA સાથે પ્રોજેક્ટ કરીને ફંડ મેળવી લે છે અને કંજ જેવા અનેક બાળકો દર વર્ષે વિજ્ઞાનના રહસ્યોને પામે છે કોઇક ખગોળિય ઘટના ઘટવાની હોય તો બાળકો સાથે પેરેન્ટ્સને પણ બોલાવીને ટેરેસ પર લઇ જઇને બતાવવામાં (જરૂર પડે તો ટેલિસ્કોપ સાથે) આવે છે. વિજ્ઞાન અને ગણિતને લગતી કુલ 1500 કરતા વધારે બુક્સ અને જરનલ Community Science Centre માં છે. વૅકેશનમાં પણ અનેક પ્રવૃતિઓ કરીને બાળકોને Science અને Technology થી અવેર કરવાનું ચુકતા નથી. Energy Hall, Technology Hall, General Science Hall અને Biotechnology Hall એમ ચાર જે મોટા મોટા રૂમ છે એમાં બાળકો પોતાની જીજ્ઞાશા કમિટેડ શિક્ષકો સાથે સંતોષે છે અને વિજ્ઞાનને માણે છે. ધન્ય છે આવા સમર્પણને.. ધન્ય છે આવા વિચારને જે સતત અપડેટ રહીને નેક્સટ જનરેશનને પણ અપડેટ રાખે છે विज्ञानेनै विजानाति ની ટેગ લાઇન સાથે બાળકોની જિજ્ઞાશાને સંતોષ આપતી Community Science Centre ની ટીમને એમની ધગસ અને લગન માટે જેટલા ધન્યવાદ આપીએ એટલા ઓછા છે તમે વાવેલા એ બીજ ક્યાંક ફણગો થઇને ડૉ. કલામ કે વિક્ર્મ સારાભાઇના રૂપમાં તમારી સામે આવે એ ક્ષણોની રાહ જોવું છું.
https://www.facebook.com/ajit.kalaria/posts/10217366896262704
ટિપ્પણીઓ નથી:
ટિપ્પણી પોસ્ટ કરો